Ramdang lei in a ra mi siangngakchia cu sianginn ni 180 an kai hnu in, sianginn dih khawhnak caah tinchia (Math) le  mirang holh (English) End of Course Assessment (ECA) cu awn a herh.WIDA ti mi camipuai a phi mi 4.9 si lo ah atlawm deuh angah mi cu mirang ca English Learner (EL) ah chiah an si. Phungning ahcun kum sarih hrawng holh cawn ta asi, na tein EL level I le II cu America ah kum thumnak tlawm deuh lawng a um rih mi an si.

Siangngakchia a cheu nih mah caminpuai an tuah mi hi a phung le dinmi a si lo an ti, mah ahcun tanghra a kai liomi Siang Hnem zong aa tel ve. Hnem cu America ah thlakua hrawng lawng a um rih mi a si. Phitnak caan tam deuh ngeih le bia halnak theih ko zongah, fian loin cun, phi cu an duhning le an theihning in an tial kho lo tiah Hnem nih a ti.

“Bia halnak kan i fian lo ahcun, a phi cu zeitin dah kan phit lai ti kan thei lo cu,” Hnem nih a chim. ”A phi kan i fian zong hmanh ah, kan duh tawk in aphi kan tial kho lo.”

ECA a awn lomi cu phit thannak caan tha an pek hna hman ah, tanghleihnih a kai mi a awn lomi caah cun a tha lo tiah Hnem nih a ti. Tukum tanghleihnih ECA a awn rih lo mi caah a hnu biknak an phit thannak caan khat um rih. Atu an phit dih in, sianginn saya hruaitu pawl nih tanghleihnih ECA a awn lo mipawl kha an ton hna lai i, ngolnak pakhatkhat an tuah piak hna lai i mah in cun sianginn an dih khawh.

Assistant principal Amy Boone nih a duhmi cu caminpuai phit hi EL siangngakchia hna caah a fawi deuh in um seh law a duh. Caminpuai phit ding a ummi a ruang cu Indiana ram nih sianginn vialte cu awn-sung caminpuai an phit a hau tiin nawl pekmi a si. Kompara nih a uar ngai mi cu tanghra a kai liomi an awn lo ahcun, tanghleikhat le hleihnih ah phit than angah. Asinain tanghleihnih a kai lio mi Thawng Bik cu atukum hi a donghnak caan a ngeimi asi le a thin a phang. Bik nih a phung a si lo a ti ve. Aruang cu level I le II caah cun a khan hman ah a har mi cu caminpuai ahcun a har lai tiah a ruat.

“Ka thin phang tuk ko, ka awn kho lo sual lai lo ka ti,” Bik nih a chim. “Keimah ka zuam kho in ka zuam ve ko lai.”

ECA a awn lo mi le sianginn dihnak caah credit tling tein a ngei lo mi hna caah cun thal sainginn khar kar ah khan lak khawh angah. Sihmansehlaw, an khan an dih hnu zongah, sianginn dihnak phungphai tuah tikah an hawi le he sianginn dihnak bawi an lak khawh lai lo.

Hnem nih a zumh mi cu practice test hi a tam deuh in an tuah awk a si. Practice tuah cu a nuam lo zong hmanh ah, camipuai phit dan a bawmh ngai tiah Hnem nih a chim. Hnem cu Lai holh in camipuai phit cu a duh ko nain amah tein mirang holh in a awn lo ahcun, a awnnak a hmanhnak ding a um ti lo a ti.

“Lai holh in tuah cu a tha ve ko,” Hnem nih a chim. “A fawi cu a fawi deuh ko natein Lai holh in awn mi cu sianginn dih tikah fimnak taktak ngah loin kan caah ah khin a thahnemnak a um tuk lo tiin ka ruat.”

Assistant principal Amy Boone a saduhthlah cu, camipuai phit dan hi i thleng deuh seh law mah ti cun EL siangngakchia caah a fawi deuh lai a ti. Camipuai an tuahnak a ruang cu cozah nih sianginn ah test awn mi le sungh mi a um a herh an ti. EL siangngakchia caan tam deuh camipuai phit caan pek hi cu saya paoh nih a siangngakchia a awn khawhnak hnga caah an pek khawh mi a si ko.

“Ka saduhthlahnak cu bawmh khawhnak tam deuh tuah khawh kan duh asinain , a hme mi camipuai kan tuah khawh tawk in le caan tam deuh kan pek mi hna hi a ngan bik kan tuah khawh piak mi hna a si,” Boone nih a chim.

EL khan ah saya te he camipuai an phit kho, EL sayamah Brianna Kompara nih a tha tuk thil a si a ti.Aruangah cu amah he an phit mi cu an caah a fawi deuh. Caan tampi phitnak caan le dictionary hmannak nawl an pek ko hna buin, a cheu caah cun ahar thiam rih ko, Kompara nih a chim. Mah ruang ahhin ECA hi an caah a hman mi camipuai a si le si lo a thei lo. Sihmansehlaw amah nih a ruat mi cu adang camipuai an tuah awk a si a ti, cucaah EL caah camipuai thlen hi a mah nih a hmuh duh mi a si.

Kompara cu Level 1 le 2 saingngakchia kha athuk mi holhfang, carel, ca tial ning cang le camipuai phit thiam dan a chim hna. A hlei in a chimmi hna cu thiamnak cawn dan le camipuai phit dan hi a si. Fak piin an i zuam ko nain zeihmanh credit an ngah lo mi hi ngaichiat ngai a si tiah Komparam nih a ti.

“Ngaihchia ngai a si fak piin an i zuam mi kan hmuh ko hna nain credit an ngah lo mi hi cu,” tiin Kompara nih a chim.